Antibiotica en parodontitis

Microbiologisch onderzoek heeft uitgewezen dat een antibioticumkuur de behandeling van je tandvleesaandoening kan ondersteunen. In dit dossier vind je informatie over het gebruik van antibiotica tijdens parodontitis.

Wat is een antibiotica?

Antibioticum betekent letterlijk: tegen het leven. Antibiotica zijn van oorsprong natuurlijke stoffen die door micro-organismen (= niet met het oog waarneembare levende wezens zoals bijvoorbeeld bacteriën en schimmels) worden uitgescheiden om andere, concurrerende, microorganismen te doden of te belemmeren in hun groei. Wetenschappers zijn erin geslaagd deze stoffen in grote hoeveelheden en in gezuiverde vorm als geneesmiddel te produceren. Sommige antibiotica kunnen zelfs geheel chemisch worden gemaakt. Antibiotica worden gebruikt om bacteriën te bestrijden die infectieziekten veroorzaken. Penicilline werd het eerst ontdekt en is wellicht het meest bekende antibioticum. Inmiddels zijn er tientallen verschillende antibiotica, elk met een eigen specifieke werking. Niet alle bacteriën zijn gevoelig voor alle antibiotica.

De werking van antibiotica

Meestal is ons natuurlijk afweersysteem in staat ongewenste bacteriën onschadelijk te maken. Soms is echter een specifieke pathogene (= ziekteverwekkende) bacterie de oorzaak van een infectie. Antibiotica kunnen de groei van deze bacterie stoppen zodat het lichaam de tijd krijgt om de afweer te reorganiseren, de ziekteverwekker te doden en deze op te ruimen. Een antibioticumkuur is alleen effectief en verantwoord als bekend is welke bacterie bestreden moet worden en of deze bacterie gevoelig is voor een bepaald antibioticum.

Wanneer antibiotica?

De samenstelling van de bacteriën in je mond is in het laboratorium onderzocht. Als uit dit onderzoek naar voren is gekomen dat er ziekteverwekkende bacteriën zijn aangetroffen dan wordt er geadviseerd om de behandeling te ondersteunen met een gerichte antibioticakuur. Op basis van dit advies wordt, soms ook in overleg met de huisarts, bepaald wanneer het beste moment is om deze kuur in te zetten. Naast de antibioticakuur, vraagt een tandvleesaandoening (parodontitis) om een intensieve behandeling. Het leren schoonhouden van je gebit en een grondige professionele gebitsreiniging zijn essentiële stappen in de behandeling. Soms is ook chirurgische correctie van het tandvlees noodzakelijk.

Waarom de kuur afmaken?

Antibiotica gebruiken heeft alleen zin als dat precies volgens de voorschriften gebeurt. Als de kuur voortijdig wordt gestopt of de tabletten onregelmatig en niet precies volgens de voorgeschreven dosering worden ingenomen, bestaat er een grote kans dat de infectie niet verdwijnt. Dit komt omdat dan niet alle ziekteverwekkende bacteriën zijn gedood en opgeruimd. Een ander risico van te vroeg stoppen is dat de bacterie resistent (= ongevoelig) kan worden voor dat antibioticum. Als het om welke reden dan ook niet lukt je aan de voorschriften te houden moet je dit altijd melden bij je behandelaar.

Resistentie voor antibiotica

Bacteriën kunnen aanvankelijk goed gevoelig zijn voor een antibioticum, maar in de loop van de tijd minder gevoelig of zelfs ongevoelig worden. We spreken dan van resistentie. Als dit gebeurt kan het betreffende antibioticum niet meer worden ingezet bij de behandeling van een ziekte die door de resistente bacterie wordt veroorzaakt. In het laboratorium waar het bacteriologisch onderzoek plaatsvindt kan tegelijkertijd een gevoeligheidstest worden uitgevoerd. Als blijkt dat een bacterie niet gevoelig is voor een bepaald antibioticum wordt gezocht naar een alternatief. Die zijn er gelukkig nog steeds, maar resistentie van bacteriën komt steeds meer voor en kan betekenen dat antibiotica straks, als we ze echt nodig hebben, niet meer werken.

Bijwerkingen van antibiotica

Net als andere geneesmiddelen kunnen antibiotica bijwerkingen hebben. Milde bijwerkingen zijn: roodheid op de huid, geringe verandering in de ontlasting, jeuk, hoofdpijn en misselijkheid. Voorbeelden van ernstige bijwerkingen zijn ernstige diarree en allergische reacties zoals zwellingen in de keel. Neem als er ernstige bijwerkingen optreden of bij twijfel altijd contact op met je tandarts of huisarts en stop nooit op eigen initiatief met de kuur.

Antibiotica kunnen de werking van andere geneesmiddelen beïnvloeden en andersom. Als je andere medicijnen gebruikt moet je dat vooraf aan je behandelaar melden. Je tandarts, huisarts en apotheek dienen op de hoogte te zijn van je medicijngebruik. Alcohol mag bij bepaalde antibiotica niet gebruikt worden.