Alles over een flapoperatie of tandvleesoperatie

Als bij parodontitis de pockets erg diep zijn of niet goed bereikbaar, kan er tandplak en tandsteen achterblijven na een gebitsreiniging. Om die pockets toch goed te kunnen reinigen, is het nodig dat de tandarts een operatieve behandeling uitvoert aan het tandvlees. Zo’n operatieve behandeling heet een flapoperatie.

Wat is een flapoperatie?

Bij een flapoperatie wordt het tandvlees, onder plaatselijke verdoving, losgemaakt en opzij geschoven. Vervolgens wordt het ontstoken weefsel weggehaald. De wortels van de tanden en kiezen en de rand van het kaakbot zijn daardoor goed zichtbaar en bereikbaar. De tandplak en het tandsteen die na de professionele gebitsreiniging zijn achtergebleven, kunnen nu goed worden weggehaald. Waar nodig, wordt ook de vaak grillige rand van het aangetaste kaakbot bijgewerkt. Daarna wordt het tandvlees rond de tanden en kiezen weer vastgehecht. Om het tandvlees te beschermen, wordt het soms met wondverband bedekt. Wondverband lijkt wel een beetje op stopverf.

Na de behandeling

De eerste dagen na een flapoperatie kan je pijn hebben of er kan een zwelling ontstaan. De pijn is met pijnstillers goed te bestrijden. De zwelling kan je tegengaan door ter plaatse van het geopereerde gebied wat ijs tegen de wang te houden. Het geopereerde gebied dient tijdens de genezing zoveel mogelijk met rust te worden gelaten. Dat betekent dat de normale gebitsverzorging niet mogelijk is op de plek waar de flapoperatie is uitgevoerd. Spoel daarom met een Chloorhexidine bevattend spoelmiddel. Chloorhexidine remt de vorming van tandplak. In de niet geopereerde gebieden moet de mondhygiëne normaal worden uitgevoerd. Het spoelmiddel kan tijdelijk de smaak beïnvloeden en een aanslag op de tong en de tanden en kiezen geven. Eén tot twee weken na de flap-operatie worden de hechtingen en - indien aangebracht - het wondverband verwijderd. Een week later is de wond meestal genezen. Na het verwijderen van de hechtingen en het wondverband wordt beoordeeld of je in de geopereerde gebieden weer de mondhygiëne kunt uitvoeren. Zo ja, dan kan je stoppen met spoelen. Na de spoelperiode wordt de aanslag van de tanden en kiezen verwijderd. Daarna worden de tanden en kiezen gepolijst. De aanslag op de tong verdwijnt spontaan na de spoelperiode. Doordat na de flap-operatie geen tandplak en tandsteen meer op de tanden en kiezen zit, verdwijnt de ontsteking en hecht het gezonde tandvlees zich aan de tanden en kiezen vast. Er zijn dan geen verdiepte pockets meer aanwezig. De parodontitis is verdwenen. Door een goede mondhygiëne kan je daarna tandvleesontsteking voorkomen en zal er geen kaakbot meer verloren gaan.

Gevolgen van een flapoperatie

Na de flap-operatie kan het tandvlees wat terugtrekken. De tanden en kiezen lijken daardoor wat langer. Gelukkig is dat vaak niet zichtbaar omdat de lippen de tanden en kiezen voor een deel bedekken. Als de langere tanden je storen, kan de tandarts een zogenaamde tandvlees-epithese maken. Die bedekt exact de tanden en kiezen op de plaatsen waar het tandvlees is teruggetrokken. Een tandvlees-epithese is gemaakt van kunststof. Door de tandvlees-epithese uit te nemen, kan je tandplak van de tanden en kiezen verwijderen.

Als het tandvlees is teruggetrokken, kunnen de wortels gevoelig worden voor warmte, koude of het uitvoeren van de mondhygiëne. Deze gevoeligheid is bijna altijd tijdelijk en verdwijnt weer na enige weken tot maanden. Een goede mondhygiëne is daarbij essentieel. De tandarts of mondhygiënist kan de gevoeligheid sneller laten afnemen door de wortels in te smeren met een lak. Je kunt zelf de gevoeligheid verminderen door een tandpasta of gel te gebruiken tegen gevoelige wortels en door te spoelen met een fluoride-spoelmiddel. Ook een verkeerde poetstechniek kan de wortels erg gevoelig maken. Dan is het nodig om je poetstechniek te veranderen.

Blootliggende wortels zijn erg gevoelig voor het ontstaan van gaatjes. Behalve dat je zelf het gebruik van suiker matigt, kan je tandarts of mondhygiënist maatregelen nemen om gaatjes in de wortels te voorkomen.

Nazorg

Het doel van de behandeling van parodontitis is om je tanden en kiezen levenslang te behouden. Een voorwaarde daarvoor is natuurlijk wel dat je voorkomt dat er opnieuw tandvleesontsteking ontstaat. Dat kan alleen als je elke dag alle tandplak van de tanden en kiezen verwijdert. Een goede mondhygiëne is dus niet alleen tijdens de behandeling noodzakelijk maar vormt daarna de basis voor een gezonde toekomst! De dagelijkse praktijk leert dat de controle op - en begeleiding van - de mondhygiëne door de tandarts of mondhygiënist nodig blijft. Dat gebeurt tijdens de zogenaamde nazorgbehandelingen. Bij de nazorgbehandelingen verwijdert de tandarts of mondhygiënist ook tandplak en tandsteen. Daarna stellen zij vast wanneer een volgende afspraak voor nazorg nodig is. Over het algemeen wordt de nazorg eens per drie maanden uitgevoerd, maar vaker of juist minder vaak komt ook voor. Een goede nazorg blijkt een absolute voorwaarde om je tanden en kiezen levenslang te kunnen behouden.