Tanderosie

We spreken van tanderosie wanneer tandglazuur of wortelcement wordt opgelost door zuur dat niet afkomstig is van mondbacteriën. Als je niets aan erosie doet, kan het glazuur op en duur zelfs geheel verdwijnen. Het er onder liggende tandbeen kan daarna ook oplossen.

Het speeksel zorgt voor een natuurlijke bescherming tegen erosie. De bicarbonaat die het speeksel bevat zorgt voor de buffercapaciteit . Hierdoor worden zuren vanuit voedingsmiddelen en/of dranken geneutraliseerd. Het speeksel heeft alleen een beschermende functie, wanneer er niet de hele dag door zure producten worden gebruikt. Zorg er daarom voor dat er niet meer dan zeven eet- of drinkmomenten op een dag zijn. Hierdoor heeft het speeksel voldoende tijd om de zuren te neutraliseren en is de kans op erosie en/of gaatjes kleiner.

Wat zijn de oorzaken van tanderosie?

Oorzaken tanderosie Tanderosie kan op twee manieren veroorzaakt worden:

1. Op intrinsieke wijze. Het tanderosie wordt dan veroorzaakt vanuit het lichaam zelf, door bijvoorbeeld maagzuur, veelvuldig overgeven, anorexia of boulimia.
2. Op extrinsieke wijze. Het tanderosie wordt veroorzaakt door producten buiten het lichaam, bijvoorbeeld door zuren uit voedingsmiddelen en dranken.

Wat zijn de boosdoeners van tanderosie?

Frisdranken

Frisdranken danken hun frisse smaak aan het toegevoegde zuur. De toevoeging van suiker maskeert echter de zure smaak. Omdat het gebruik van frisdranken de laatste tijd fors is gestegen komt erosie steeds vaker voor. Met name energiedranken (Red Bull), vruchtdranken (appelsap) en cola zijn in dit opzicht berucht. Light dranken zijn voor erosie even slecht, omdat zij evenveel zuur bevatten.

Hoe zuur mag een drank zijn?

Een neurale pH waarde is 7,0. Al bij een pH onder de 5,5 in de mondholte kan het tandglazuur gaan oplossen. Hoe zuurder de drank, hoe slechter voor het gebit. Een drank met een pH van beneden de 4 kan eroderend werken op het tandglazuur. Onderstaande tabel geeft de pH van een aantal dranken weer.

Voedingsmiddelen

Alle zure voedingsmiddelen kunnen het gebit aantasten. Met name zuur fruit, citrusvruchten en bessen. Ook aangezuurde levensmiddelen (azijnzuur, citroenzuur of dieetzuur) kunnen een probleem vormen. Het zuigen op Vitamine C preparaten kan funest zijn voor het tandglazuur. Voedingsmiddelen met een erosieve werking:

Maagzuur

Maagzuur kan tanderosie veroorzaken wanneer er door braken of oprispingen zuur in de mond komt. Hoe vaker, hoe meer erosie. Voorbeelden zijn:

• Patiënten met maagaandoeningen die gepaard gaan met braken of oprispingen.
• Patiënten met anorexia nervosa (extreme drang om te vermageren, vaak met braken).
• Patiënten met boulimia nervosa (overmatige eetaanvallen, gevolgd door bewust braken).
• Patiënten met een alcoholverslaving. De tanderosie wordt dan meestal door het braken veroorzaakt.
• SHemodialyse patiënten, door de braakneigingen die ontstaan na het dialyseproces.
• Patiënten met een maag-slokdarm reflux ziekte. Dit komt veel voor bij geestelijk gehandicapte kinderen.

Doordat het maagzuur met name in contact komt met de achterkant van de boven-voortanden en kiezen, zien we hier de meeste erosie.

Beroepsgebonden erosie

Sommige beroepsgroepen lopen extra risico doordat ze regelmatig blootstaan aan zure lucht. Wanneer men deze lucht (bijvoorbeeld verzuurd door zwavelzuur of zoutzuur) inademt, kan erosie optreden. Tot de risicogroepen behoren:

• Fotografen die werken in een donkere kamer.
• Werknemers in verffabrieken.
• Zwemmers die een aantal keren er week trainen in gechloreerd water wat onvoldoende is geneutraliseerd.
• Sporters, die veel sportdrank tot zich nemen.

Waar komt men tanderosie in de mond tegen?

Tanderosie komt voor op verschillende plekken in de mond:

• de gladde vlakken aan de wang- en lipzijde, die dan dof en glad worden (vooral door frisdrank).
• kauwvlakken van de kiezen; meestal blijkt meer dan een element aangedaan. In de knobbels kunnen zelfs uithollingen ontstaan (vooral door frisdrank en zure vaste voedingsmiddelen).
• snijvlakken van de voortanden (vooral door frisdrank en citrusfruit).
• verhemeltezijde van de voortanden (vooral door oprispingen en overgeven).

Hoe herken je tanderosie?

Bij erosie kan het glazuur dunner worden of zelfs geheel verdwijnen. Het lichtgeel gekleurde tandbeen wordt dan zichtbaar; de tanden worden dus geler. Het is ook mogelijk dat vullingen van metaal en composiet boven het tandoppervlak gaan uitsteken. Dit omdat deze vullingen niet worden aangetast, maar het glazuur wel. De tanden en kiezen worden ook kleiner, met name bij de voortanden kan dit goed zichtbaar worden.

Tanderosie voorkomen

Onderstaande tips helpen om tanderosie te voorkomen:

• Wacht na het nuttigen van zure dranken en levensmiddelen minstens een uur, voordat je de tanden gaat poetsen. Gebruik ook floss, stokers en/of ragers.
• Als je bij het ontbijt vruchtensap wilt drinken, poets dan bij voorkeur de tanden voor het ontbijt.
• Poets en spoel met speciale tanderosie producten.
• Verminder het gebruik van zure dranken en levensmiddelen. Neem als alternatief thee (gewone, niet vruchten of kruidenthee), koffie (liefst zonder suiker) of zuivel.
• Houd zure dranken en levensmiddelen zo kort mogelijk in de mond. Niet rond de tong en tanden spoelen, en het liefst met een rietje drinken. Zuig niet op zuur snoepgoed, Vitamine C-tabletten en aangezuurde levensmiddelen.
• Beperk het eten van zuur fruit tot 1 a 2 keer per dag.
• Tot slot kan een voedingsanamnese bij de tandarts je helpen om te komen tot een stabielere voeding.